Op donderdag 17 november vonden in de Woerdense gemeenteraad de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Hieronder lees je de bijdrage van onze fractievoorzitter Florian van Hout.
Voorzitter,
Hoewel we na digitale Algemene Beschouwingen in coronatijd vandaag weer in onze vertrouwde raadszaal debatteren in plaats van achter een scherm, zorgt de oorlog in Oekraïne opnieuw voor omstandigheden die niemand in deze zaal eerder heeft meegemaakt.
De gevolgen van die oorlog – een stijgende energierekening en steeds duurdere boodschappen – zijn voor iedereen voelbaar. Het is lang geleden dat zoveel mensen zich zorgen moeten maken over de vraag of ze hun rekeningen kunnen betalen.
Voorzitter, dan mogen mensen van de politiek actie verwachten. En niet alleen van Den Haag.
De Woerdense VVD wil ook hier doen wat nodig is. Om de problemen van vandaag het hoofd te bieden én, tegelijkertijd, de vraagstukken van de toekomst op te lossen. Het moet allebei: onze inwoners en ondernemers deze moeilijke tijd door helpen én een bijdrage leveren aan een gemeente waar Woerdenaren, Harmelenaren, Kamerikers en Zegvelders nog 650 jaar vrij en veilig kunnen wonen en ondernemen.
Het is de vraag of het college met deze begroting ook doet wat nodig is. Daarover gaat mijn verhaal vanmiddag.
Voorzitter, met de stijgende energiekosten begrijpt mijn fractie de inzet van het college om met een Noodfonds energiearmoede te komen. Het is lastig debatteren over een niet-uitgewerkt plan, dus ik vraag het college zo snel mogelijk een concreet raadsvoorstel voor te leggen. Of, als de bijzondere bijstand voor de jaarafrekening die uitwerking vormt, daarover een RIB.
Daarop vooruitlopend: het lijkt misschien voor de hand te liggen om bij compensatie te kijken naar inwoners met het laagste inkomen, maar dat is zeker niet de enige groep die onze steun nodig heeft. Ik wil hier vandaag, samen met mijn partij, opkomen voor werkende Woerdenaren. Voor de VVD zijn dat inwoners en ondernemers, die elke dag hard werken om iets moois te maken van hun leven. Met een baan of een eigen bedrijf, waarmee ze een normaal modaal inkomen verdienen.
Werkende Woerdenaren zijn mensen van wie je vaker daden ziet dan woorden hoort. Ze klagen normaal gesproken niet zo snel, want ze werken hard en hebben het goed. Tot nu.
Nu voelen ook zij de gevolgen van stijgende inflatie en oplopende energiekosten. Hun inkomen is te hoog om in aanmerking te komen voor allerlei inkomensregelingen, maar in veel gevallen staan daar ook hoge lasten tegenover. De VVD vindt dat die groep middeninkomens bij het noodfonds niet buiten de boot mag vallen. Daarom dienen we de motie Maatwerk bij energiearmoede in. Goed dat het college dinsdag in een persbericht aangaf onze lijn te ondersteunen.
Maar, voorzitter, de realiteit is ook dat de overheid niet alle rekeningen kan compenseren. Er is er echter één waar we als gemeente wél invloed op hebben: de woonlasten. Die zijn jaar na jaar verhoogd en ook in deze begroting stijgen ze flink. Met deze begroting komt de totale stijging van de onroerendezaakbelasting sinds 2018 op 38%. De VVD vindt het, maar zeker dit jaar, onacceptabel en onuitlegbaar om deze lastenverzwaring door te zetten en de zorgen van inwoners en ondernemers te vergroten.
Net als mensen thuis moet het college keuzes maken in zijn ambities. Dat heeft dit college niet gedaan. Ironisch genoeg is het enige doel uit het bestuursakkoord dat het college schrapt, nummer 69: de woonlasten niet laten stijgen voor nieuwe ambities. De wethouder Financiën heeft in de begrotingscommissie aangegeven dat dat zinnetje in nieuwe begrotingen niet meer zal terugkeren. Ik ben benieuwd wat de coalitiepartijen daar van vinden.
Voorzitter, de VVD doet dat anders. We zullen vandaag elk voorstel steunen dat voor een minder sterke ozb-verhoging zorgt. Met D66 dienen we een amendement in om in elk geval de 6% verhoging te schrappen. De VVD vindt dat we nog een stap verder moeten gaan door in te zetten op lastenverlichting door de onroerendezaakbelasting voor 2023 met nog 3% te verlagen.
En ja, daarvoor moeten lastige keuzes worden gemaakt. Zo kiest de VVD ervoor om de extra investeringen in de ambtelijke organisatie te verminderen. Dat is niet leuk, maar het is wel nodig. Een sterke overheid kan ook een kleinere overheid zijn. Mijn fractie heeft een aanzet gedaan voor de keuzes die daarvoor nodig zijn.
Met die lastenverlichting, voorzitter, hopen we inwoners en ondernemers enigszins te helpen. Maar daarmee zijn we er niet. Als politiek moeten we tegelijkertijd blijven doorwerken aan oplossingen voor de vraagstukken van de toekomst. Daarvoor dient mijn fractie vandaag meerdere voorstellen in.
We moeten het tekort aan betaalbare huizen oplossen door tempo te maken met bouwen en doorstroming op gang te brengen. Hierbij leggen we met een amendement vast dat de eis van 25% sociale huur niet voor individuele projecten geldt.
Het onderhoud van straten en groen moet snel op orde komen. De VVD is blij dat we hierin eindelijk meer investeren. Het is alleen nog onduidelijk hoe dit extra geld er precies voor gaat zorgen dat echt grip krijgen op het onderhoud van onze openbare ruimte. We horen al jaren dat beheerplannen nodig zijn, dus mijn fractie wil dat het college hier haast mee maakt. En ik hoop dat daar nu een keer geen aparte motie voor nodig is.
Het grootste vraagstuk van de toekomst is misschien wel de vraag hoe we zorgen voor schone energie, waarbij we niet langer afhankelijk zijn van landen als Rusland. Voor de VVD is daarbij belangrijk dat we inzetten op zon- en kernenergie. Mijn fractie is blij met de landelijke plannen voor twee kerncentrales, maar ook regionaal kan na 2030 een rol voor kernenergie zijn weggelegd met Small Modular Reactors. We dienen een motie in om dat te verkennen.
We moeten er ook voor zorgen dat ondernemers in de toekomst de ruimte hebben om te kunnen ondernemen. Dat betekent doorpakken met het aanleggen van de nieuwe bedrijventerreinen, maar ook verder vooruitkijken. De VVD is blij met de inzet van het college voor een behoefteonderzoek naar nieuwe schuifruimte tot 2040. Als we die ruimte op tijd willen hebben, moeten we nu met dat onderzoek beginnen.
De laatste grote uitdaging waar Woerden voor staat, is onze schuldenlast. Die is hoog en loopt nog steeds verder op. Met de stijgende rente is het belangrijker dan ooit om hierin het tij te keren. We verwachten daarom snel een voorstel van het college. Daar moeten volgens mijn fractie harde keuzes in zitten om onze ambities bij te stellen. Want voorzitter, dat is doen wat nodig is.
Voorzitter, de begroting van dit college benoemt veel van die problemen, maar bevat nog weinig concrete oplossingen. En zoals Klaas Dijkhoff ooit zei: het grootste gevaar in de politiek is geld zonder plan. We zijn benieuwd naar alle uitwerkingen die zijn beloofd en kijken uit naar de debatten daarover. In afwachting daarvan steunen we vandaag het amendement van D66, Eerst onderbouwing dan budget.
Voorzitter, doen wat nodig is; dat doe ik, met de VVD-fractie, graag met de collega’s in de raad, het college en de organisatie. Vandaag, door voorstellen aan te nemen die deze begroting beter maken, en het komende jaar. Zodat onze inwoners vrij en veilig hun leven kunnen leiden en onze ondernemers kunnen ondernemen. Zodat Woerden, ook in deze moeilijke tijden, goed begint aan nog ‘ns 650 jaar.