De Woerdense VVD kan de plannen van het college van B&W en het COA voor de komst van een azc in het oude Campinagebouw aan De Bleek in hun huidige vorm niet steunen. Dat vertelde fractievoorzitter Florian van Hout tijdens het raadsdebat over de plannen, dat op 19 september plaatsvond. Het belangrijkste bezwaar: de afspraken met het COA worden voor 15 jaar gemaakt en kunnen tussentijds niet worden veranderd.

De VVD vindt dat we er in Nederland moeten zijn voor wie ons echt nodig heeft en echte vluchtelingen moeten opvangen. Die opvang kunnen we niet alleen overlaten aan Ter Apel; lang niet alle gemeente bieden nu opvangplekken aan. De landelijke overheid én gemeenten moeten samen een bijdrage leveren aan het oplossen van het probleem. Maar dat kan alleen als die bijdrage behapbaar is, en dat is nu niet het geval. De instroom is te hoog. Het lukt te weinig en te laat om onderscheid te maken tussen wie een echte vluchteling is en wie niet. Wie mag blijven, woont vaak te lang in een azc, en wie een kansloze aanvraag doet, keert te vaak niet terug. De opvang loopt vast. Het nieuwe kabinet heeft meerdere wetswijzigingen aangekondigd om de hoge instroom van asielzoekers terug te dringen. Ook de Spreidingswet zal volgens het kabinet worden ingetrokken. Omdat dat nu nog niet aan de orde is, geldt voor Woerden momenteel de verplichting om (naar verwachting) 337 asielzoekers op te vangen. 

Toch lijkt het de VVD onverstandig om nu al voor een periode van 15 jaar vanaf 2027 ‘ja’ te zeggen tegen een azc in Woerden. Als de instroom daalt, kunnen de afspraken met het COA niet of heel moeilijk worden aangepast. Pas vanaf 2027 worden asielzoekers in het gebouw aan De Bleek opgevangen, omdat de locatie eerst moet worden verbouwd. Tijdens de debatten over de plannen bleek dat het voor het COA financieel niet mogelijk is om het azc voor een kortere periode te vestigen. Ook een opzegmogelijkheid door de gemeente kon met die reden niet in de afspraken worden opgenomen.

Daar komen nog andere haken en ogen in de plannen bij: zo is het azc met 400 plekken groter dan het aantal asielzoekers dat Woerden onder de Spreidingswet moet opvangen. Voor de gemeenteraad was tijdens de raadsvergadering nog onduidelijk hoe die ‘overcapaciteit’ precies wordt ingevuld, al voert het college hierover gesprekken met de gemeente Oudewater. Ook is er – ondanks aandringen van de VVD en andere partijen – nog geen duidelijkheid over een andere locatie voor de Oekraïense vluchtelingen, die nu aan De Bleek wonen. Daarover komt volgens het college dit najaar meer informatie. Met het COA is wel afgesproken dat de Oekraïners kunnen blijven als geen alternatieve opvangplek kan worden gevonden.

‘Wensen en bedenkingen’

Het debat ging formeel niet over de vraag of de gemeenteraad voor of tegen de komst van het asielzoekerscentrum is. Dit komt doordat het maken van afspraken met het COA in een zogeheten bestuursovereenkomst een bevoegdheid van het college is. Van tevoren moet het college de gemeenteraad wel vragen of hij ‘wensen en bedenkingen’ heeft. Uiteindelijk stemde een meerderheid van de gemeenteraad in met het voorstel om geen bedenkingen mee te geven ten aanzien van de komst van het azc.

Recht van koop voor gemeente en flexwoningen

Wel werden twee wensen meegegeven. De gemeenteraad nam unaniem een voorstel van de VVD (gesteund door het CDA en D66) aan om in de overeenkomst vast te leggen dat de gemeente Woerden als eerste de mogelijkheid krijgt om het pand te kopen, als na 15 jaar of eerder een einde komt aan de asielopvang. Omdat Woerden meewerkt aan de noodopvang én de vestiging van het azc, is het namelijk niet meer dan logisch dat er ook goede afspraken met het COA worden gemaakt over de overgang naar woningbouw, die in de plannen voor de toekomstige wijk Nieuw-Middelland op de locatie is voorzien.

Daarnaast werd een voorstel aangenomen om voor de 48 flexwoningen die niet bij het azc worden geplaatst, zo creatief mogelijk naar een locatie te zoeken. Daarbij is het idee dat ook kleinere locaties door de hele gemeente in beeld komen. Als VVD hebben we herhaald dat we vinden dat de gemeente sowieso meer moet inzetten op tijdelijke huisvesting, juist ook voor statushouders die in Nederland mogen blijven wonen. Daarmee wordt de druk op reguliere sociale huurwoningen verminderd en kunnen bovendien meer nieuwkomers doorstromen uit azc’s. Daar houden statushouders nu gemiddeld zo’n 25% van de plekken bezet, omdat ze niet kunnen doorstromen naar een woning.

Heb je vragen over het standpunt van de VVD of wil je ons iets meegeven? Neem dan contact op met onze fractievoorzitter Florian van Hout, die zich met dit onderwerp bezighoudt.